BEN. begrafenis

Op 3 december 2021 had BOG. haar nieuwste gezamenlijke creatie willen tonen aan publiek. BEN. een zelfportret was de naam van onze voorstelling over wie je bent. Maar de laatste lockdown zette een dikke streep door de première en tournee. Na vele pogingen om een nieuwe première te plannen, beseften we dat BEN. niet meer zal zijn. We besluiten BEN. te begraven met een ceremonie. 

BEN. een zelfportret ging over ‘zijn’ en is onlosmakelijk een zelfportret van deze tijd en de theatercollectie zelf. Ook om die reden lijkt het eindeloos uitstellen van deze voorstelling, afbreuk te doen aan de inhoud van deze voorstelling.

Op 26 mei 2022 is het zover. We houden een speech voor BEN. in het bijzijn van een glazen kistje, waarin het script te rusten wordt gelegd.

Welkom lief volk, lieve vrienden, geliefden, familie, collega’s
collegae
‘sectorgenoten’
en anderen 
aanverwanten 
onbekenden
Welkom lieve mensen.

Lief publiek, 
wat goed dat jullie hier allemaal zijn. 
Wat goed dat wij hier allemaal zijn en we eindelijk weer dezelfde lucht mogen inademen.
Elk nieuw begin is een afscheid van iets dat daarvoor begon.
En daarom zijn wij hier nu samen, voor het afscheid van BEN.
Niet onze Ben. 
Wees gerust
die leeft nog
hier staat hij
Hai, ik ben Ben.  (zwaait)

We bedoelen BEN. de voorstelling die, getroffen werd door de corona crisis en het lockdown beleid
waardoor, tot onze grote spijt, BEN. werd uitgesteld 
en uitgesteld
en uitgesteld
en..  
toen de theaters weer open gingen, was er tijd voorbijgegaan
tijd die niet meer valt in te halen
of uit te rekken
te verplaatsen
te verschuiven, naar het najaar van 2027, omdat dan alles, net zoals wij, zou zijn verandert.

BEN. was helaas te groot om ergens tussen te proppen 
daarom is BEN. verloren gegaan. 
BEN. heeft helaas, niet kunnen bestaan. 
En nu blijkt BEN. toch wel precies daar over te gaan, over ‘bestaan’. 
BEN. een zelfportret, zo heette de voorstelling voluit.
De voorstelling dankte haar naam deels aan Ben 
Hai, (zwaait)
En deels aan het feit dat het een vervoeging is van het werkwoord ‘zijn’.
‘Zijn’, daar gaat BEN. over.
Of, daar ging BEN. over.
Over wat het ‘is’ om te ‘zijn’
Over wie je bent
Over wie je bent op een moment
Op dit moment
Over wie je was
Volgens jezelf
Of volgens de ander
Over wie je mogelijk nog gaat worden
straks
morgen
overmorgen
ooit
Over ‘iemand worden’ in het algemeen 
Iemand, die zeep koopt in de winkel bijvoorbeeld
Of iemand…
Of iemand…
Of iemand die allang over zijn angsten heen is gegroeid maar zichzelf nog altijd voorstelt als een angstig persoon.
Over al die zorgvuldig gekozen woorden: ik, je, jezelf, zijn, verhalen, wat, over, en, die, maakt, volgens, Ben, daar, zeep, gaat, zwaait, … wordt onderbroken
En over alles onder die woorden. 
Over dat er mogelijk een ‘ik’ bestaat, tussen al je andere ikken, die je hoe dan ook, liefheeft. 
BEN. ging ook onvermijdelijk over niet bestaan.
Over wie ik nog ben zonder jou 
Over of ik wel ben zonder jou
Over of BEN. wel is zonder jullie.

Lief publiek,
we hadden BEN. graag aan jullie voorgesteld.
we hadden jullie BEN. graag willen laten ervaren 
willen laten zien:
het glitterpak 
de plant 
de pluimen tooi
de tapdance met de pluimen tooi 
de Griekse tragedie ergens op de achtergrond 
het zwaard en het schild 
en ook allebei die woorden
het blonde vlassnorretje in de binnenzak van het ‘Willem de Wolf’ kostuum
het eerste pufje rook 
het tweede pufje 
het kapotte zender soundeffect
de eerste zin uit het stuk: ‘Welkom in het Theater’
de kruidensigaretten
dit verrijdbare podium 
de verrijdbare coulissen
het skateboard, waar al niet op kon worden geskate, maar nu al helemaal niet meer
de volgspot, die ik volgde
de horizonbakken aan de horizon
de rap die wilde beginnen maar nooit begon
het blauwe Yves doek 
het Yves verhaal
Yves zelf
de technicus die zijn eigen rol bevraagt 
haar naakte lichaam (wijst)
de Dennis van den Broek truien 
de beige stoel 
de designer stoel
het verrijdbare krukje 
alle tapejes op de grond 
kleine aanwijzingen 
tapejes in de vorm van de grote letter L
deze beweging doet een beweging 
en deze doet een beweging
het zwaaien naar t publiek iedereen zwaait 
de 8381 woorden zorgvuldig in een volgorde gezet 
die hadden we u graag gegeven 
het laatste pufje rook 
de laatste zin:
Kijk een pufje rook, dat ‘pufje rook’ aan het zijn is.
de blackout 
alles donker 
en dan alles licht 
Dat hadden we u graag gegeven.

We hadden BEN. graag zien groeien. 
We hadden haar graag verder ontdekt in het speelbos en haar tezamen met jullie, van nieuwe betekenissen voorzien.
We hadden haar graag besproken in de foyer 
aan de toog bij een biertje 
Van Groningen tot Hasselt 
Van Antwerpen tot Amsterdam

We hadden graag geproost op het maakproces, op onze gesprekken, op alle ideeën. 
Op de hoge wonderlijke pieken van briljante inspiratie en op de diepe dalen van de vuil vreselijke angst.
We hadden BEN. graag willen spelen. Door te spelen rapen we de spaanders die het proces heeft geslagen weer bijeen en vinden we elkaar terug.
Ontmoeten we elkaar iedere avond opnieuw.
Buigend met een bos bloemen.

Lief volk 
Lieve vrienden, geliefden, familie, collega’s.
collegae
‘sectorgenoten’
en anderen 
aanverwanten 
onbekenden
Lief publiek, 
zonder jullie voelde BEN. als een gesprek in je eentje voeren
als een liefdesverklaring tegen een muur houden 
als je armen uitsteken en niemand die je opvangt 
als een kado met strik en al aan de lucht geven 

BEN. bestaat niet zonder jullie
BEN. bestaat bij de gratie van een uitwisseling. 
bij de aanwezigheid van de ander
bij een gezamenlijk in het ‘hier en nu’ zijn 
En we willen niet voor minder gaan. 

Daarom leggen wij onze BEN. een zelfportret hier te rusten in dit stalen kistje.
Hier ligt potentie te rusten op zijn plek
als een teek die wacht om zich te laten vallen 
De tijd kiest blijkbaar zelf zijn moment 
en misschien kiest deze voorstelling ook zelf zijn spelers..

We stellen BEN. de voorstelling, net als de familie ‘Famadihana’ (spreek uit als fa-ma-dee-an) in Madagaskar die zijn doden opgraaft, open ter opgraving. 
om te worden gespeeld
om te worden gedeeld. 

Zie hier een hamertje!
Met dit hamertje kan BEN. worden opgegraven.  (trompet)
Wanneer de artistieke nood hoog is, maar de inspiratie zoek 
Wanneer de nieuwsgierigheid even groot is als de moed 
Mocht je hier op een kantoortje zitten en beginnen twijfelen aan wie je bent en daar een voorstelling over willen maken, stop, er bestaat er al een die nog nooit is gespeeld. 
Laat deze plek een klein artistiek bedevaartsoord zijn in Broedplaats de Sloot.
Laat het een gedenkplek zijn voor alles wat niet kon worden voorgesteld. 
En tot slot 
als deze tijd ons een ding leerde, dan was het
‘de waarde van dit moment’
dit samenzijn
wat misschien wel de kern is van ons als BOG.
En misschien ook wel van onze kunstvorm.
En heel misschien zelfs van het leven.
En dat willen we graag met u vereeuwigen. 

(explosie)

Een verfmachine vereeuwigt het moment in een zelfportret van de spelers door een explosie van verf op hen te schieten. Wat achterblijft zijn hun silhouetten van blauwe verf op de muren van hun nieuwe Theaterbroedplaats De Sloot met daarnaast een gouden plakkaatje: ‘ter ere van de nooit gespeelde voorstelling BEN. een zelfportret 26 mei 2022′.

Na de speech en de explosie wordt het kistje dichtgelast en aan de muur gehangen. Aan het kistje zit een hamertje vast en een optie om het werk op te graven, ‘te openen bij hoge artistieke nood’.

‘Misschien graven we het over 7 jaar zelf wel op’ wordt nog gezegd. 

Een paar uur later wordt de voorstelling opgegraven door een jonge theatermaker.
Een aantal weken later ontvangt BOG. een ansichtkaart uit Londen.
Lees meer over de opgravingen op deze pagina.
In de zomer schreef Judith een artikel, dat is hier te lezen.